Θα είμαστε λοιπόν οι πρώτοι που θα εξαφανίσουμε έτερο είδος ζωής με τροχαία ατυχήματα. Και να σκεφτούμε ότι κάποιοι άνθρωποι έδωσαν μάχες ζωής, για να σωθούν οι αρκούδες, την ώρα που ο Σουφλιάς εξανίστατο και τους αποκαλούσε τα γνωστά.
Από Καθημερινή.
Προστασία οδηγών αλλά και αρκούδων
Δεκαοκτώ ζώα σκοτώθηκαν στην Εγνατία Οδό από το 2003
Tης Λινας Γιανναρου
Το τελευταίο θύμα ήταν ένα αρκουδάκι μόλις 10 μηνών – ζύγιζε δε ζύγιζε 40 κιλά. Μέχρι αυτή την ηλικία τα αρκουδάκια εκπαιδεύονται ακόμα από τη μητέρα τους, έτσι, είναι ν’ απορεί κανείς πώς εκείνο το βράδυ της 28ης Οκτωβρίου, επιχείρησε μόνο του να περάσει τη διάβαση Ξινού Νερού στον κάθετο άξονα της Εγνατίας Οδού Κοζάνης – Φλώρινας. Διερχόμενο όχημα το χτύπησε, αφήνοντάς το αιμόφυρτο στο παγωμένο οδόστρωμα.
Από το 2003 έως σήμερα, στο οδικό δίκτυο της Δυτικής Μακεδονίας έχουν σημειωθεί 22 τροχαία ατυχήματα με θύματα αρκούδες – τα 18 από αυτά στο δίκτυο της Εγνατίας Οδού και στις ζώνες των καθέτων της στους νομούς Kαστοριάς, Φλώρινας και Γρεβενών. Ειδικότερα, 10 θάνατοι αρκούδων έχουν σημειωθεί στη ζώνη του τμήματος Σιάτιστα – Καστοριά – Κρυσταλλοπηγή και έξι στη ζώνη του τμήματος Κοζάνη – Φλώρινα.
Με δεδομένο ότι ο πληθυσμός της καφέ αρκούδας στη χώρα μας δεν ξεπερνάει τα 250 άτομα, ο φόρος αίματος τα τελευταία χρόνια στην άσφαλτο είναι ιδιαίτερα βαρύς. Είναι σαφές ότι παρά την καλή θέληση από όλες τις πλευρές (η Εγνατία Οδός επαναχαράχθηκε σε συγκεκριμένο τμήμα της έπειτα από πιέσεις περιβαλλοντικών οργανώσεων, με στόχο ειδικά την προστασία της άγριας ζωής), τα μέτρα προστασίας και την ευαισθητοποίηση του κοινού, οι νέες υποδομές μεταφορών, οι νέοι μεγάλοι οδικοί άξονες που έχουν αναπτυχθεί στη Βόρεια Ελλάδα δεν έχουν μόνο κατακερματίσει τους βιοτόπους του σπάνιου αυτού (και προστατευόμενου) θηλαστικού, αλλά έχουν διαταράξει σε σημαντικό βαθμό την οικολογική ισορροπία στην ευρύτερη περιοχή: η άγρια πανίδα έχει αναγκαστεί να προσαρμοστεί σε ένα εντελώς νέο, σε ορισμένα σημεία εχθρικό και αφιλόξενο, τοπίο.
«Η ανάπτυξη έχει και παράπλευρες απώλειες», θα πουν κάποιοι. Οι οργανώσεις «Αρκτούρος» και «Καλλιστώ», που δραστηριοποιούνται στην προστασία της άγριας ζωής στο σημερινό περιβάλλον, τονίζουν πως με τη λήψη συγκεκριμένων μέτρων τα έργα μπορούν να συμβαδίσουν με την άγρια ζωή. «Με λίγα χρήματα παραπάνω θα μπορούσαν να αποφευχθούν τα τροχαία δυστυχήματα που μόνο από θαύμα δεν έχουν κοστίσει και ανθρώπινες ζωές», επισημαίνουν στην «Κ» ειδικοί από τους περιβαλλοντικούς φορείς. Πράγματι, τα έργα προστασίας της αρκούδας, με την επαναχάραξη του άξονα, «κόστισαν» στο ελληνικό Δημόσιο 100 εκατ. ευρώ επιπλέον – το κόστος της τοποθέτησης καλύτερης περίφραξης εκτιμάται ότι δεν ξεπερνάει τα 10 εκατ. ευρώ.
Σύμφωνα με τις οργανώσεις, η περίφραξη που έχει τοποθετηθεί σε διάφορα τμήματα της Εγνατίας Οδού και των κάθετων αξόνων δεν πληροί τις προδιαγραφές -είναι χαμηλή, ύψους μόλις 1,30 μ., και ιδιαίτερα «ευαίσθητη» στις πιέσεις μεγαλόσωμων ζώων-, ενώ και η νέα, «ενισχυμένη» περίφραξη που τοποθετήθηκε έπειτα από αλλεπάλληλα υπομνήματά τους στους αρμόδιους φορείς στο τμήμα Παναγιά – Γρεβενά (από Παναγιά έως Κόμβο Βενέτικου), όπου σημειώνεται συχνή διέλευση αρκούδων, επίσης δεν φαίνεται να αποδίδει. Η ενισχυμένη περίφραξη έχει τοποθετηθεί σε τμήμα 12 χιλιομέτρων περίπου, ενώ, σύμφωνα με την «Εγνατία Οδό Α. Ε.», άλλοι δύο διαγωνισμοί για άλλα 40 χιλιόμετρα «καλής» περίφραξης εκκρεμούν στο ελεγκτικό συνέδριο. Οι ειδικοί περιβαλλοντολόγοι έχουν προτείνει η περίφραξη να φτάνει τα 2,5 μέτρα ύψος, με βάθος στήριξης στο έδαφος τα 80 εκατοστά και ανάποδη κλίση, ώστε να μη μπορεί ένα μεγάλο άγριο ζώο να την υπερπηδήσει και σε ορισμένα σημεία να τοποθετηθούν ηλεκτροφόρα συρματοπλέγματα. Η περίφραξη που έχει τοποθετηθεί από την Εγνατία είναι χαμηλότερη, ύψους 2,20 μ., με στύλους ανά δύο μέτρα ώστε να είναι ακόμα πιο ισχυρή και με συρματόπλεγμα στην κορυφή. «Για να μπει ηλεκτροφόρο συρματόπλεγμα θα πρέπει να εκχερσωθεί έκταση 20 μέτρων προς το δάσος», εξηγεί στην «Κ» ο πρόεδρος της «Εγνατίας Οδού Α. Ε.» κ. Απόστολος Γούλας. «Αλλιώς κινδυνεύουμε να καεί η Βάλια Κάλντα!» Η περίφραξη δεν είναι επικλινής, «υπάρχει κι ένα ζήτημα αισθητικής», προσθέτει ο κ. Γούλας.
Ολα δείχνουν, ωστόσο, ότι η προσοχή πρέπει να στραφεί στον κάθετο άξονα Σιάτιστα – Κρυσταλλοπηγή. Οπως εξηγεί ο διευθυντής του «Αρκτούρου» κ. Λάζαρος Γεωργιάδης, η περιοχή αποτελεί διάδρομο μετακίνησης για το είδος, συνδέοντας τον κύριο πληθυσμό της Πίνδου με τον ορεινό άξονα Περιστερίου. Υπάρχει απουσία διαβάσεων για την πανίδα στο συνολικό μήκος του άξονα, γεγονός που αφήνει ελάχιστα περιθώρια μετακίνησης εκατέρωθεν.
Οι πινακίδες και η απροσεξία
«Κι εμάς μας πονάει το θέμα», λέει στην «Κ» ο πρόεδρος της «Εγνατίας Οδού Α. Ε.» κ. Απόστολος Γούλας, ο οποίος θεωρεί ότι πολύ συχνά η Εγνατία «εγκαλείται» για όλα τα τροχαία με θύματα αρκούδες που συμβαίνουν στη Δυτική Μακεδονία, ακόμα κι αν δεν αφορούν τους υπ’ ευθύνη της άξονες.
Τα περιστατικά, ωστόσο, βαίνουν αυξανόμενα, με τα τροχαία να αποτελούν πλέον την υπ’ αριθμόν 1 αιτία θανάτου αρκούδων στη χώρα μας. Η τοποθέτηση προειδοποιητικών πινακίδων για τους οδηγούς στο επαρχιακό οδικό δίκτυο, αλλά και σε σημεία της Εγνατίας, δεν έχουν αποδώσει τα αναμενόμενα. «Ενώ στην αρχή είδαμε ότι ο κόσμος το λάμβανε υπόψη του, οι οδηγοί έκοβαν ταχύτητα μετά τις πινακίδες, φαίνεται ότι το μήνυμα δεν τηρείται από όλους», λέει στην «Κ» ο διευθυντής του «Αρκτούρου» κ. Λάζαρος Γεωργιάδης. «Είναι χαρακτηριστικό ότι το τροχαίο στη Φλώρινα με θύμα το νεαρό αρκουδάκι σημειώθηκε λίγα μέτρα μετά την πινακίδα…» Οι οργανώσεις κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, αλλά βρίσκουν πάντα το κράτος σε χειμερία νάρκη.
Σχολιάστε