Τα εβδομαδιαία Δελτία Ψηφιακών Δικαιωμάτων είναι η συνεισφορά του Δικτύου για την Ψηφιακή Απελευθέρωση (DLN) στον εγχώριο πόλο της δημοσιογραφίας των πολιτών. Σε κάθε δελτίο μας αφουγκραζόμαστε μέσα σε πέντε λεπτά την ειδησεογραφία της εβδομάδας, που μας πέρασε, ανατρέχοντας στις δέκα σημαντικότερες ειδήσεις για ζητήματα ψηφιακών δικαιωμάτων και ελευθεριών με κέφι και πολιτικό σχολιασμό. Παρεμβαίνουμε έτσι με παιγνιώδη διάθεση στον δημόσιο μονόλογο της χώρας για τέτοια θέματα και φιλοδοξούμε να αφυπνίζουμε συνειδήσεις για την υπόθεση της ψηφιακής απελευθέρωσης αλλά κυρίως να περνάμε καλά. Τα δελτία ψηφιακών δικαιωμάτων διατίθενται συνειδητά ελεύθερα για ακρόαση, μοίρασμα και δημόσια παρουσίαση από κάθε ενδιαφερόμενο με την προϋπόθεση της αναφοράς στο DLN.
[Ένα κείμενο θέσεων και αφετηρίας κοινωνικού διαλόγου]
Έλληνες πολίτες, αλλά και πολίτες άλλων χωρών, συντάξαμε αυτό το κείμενο με αφορμή την επιλογή της ΕΡΤ να μην διαθέσει ελεύθερα στο κοινό το οπτικοακουστικό της αρχείο. Σκοπός μας είναι να δημοσιοποιήσουμε τις θέσεις μας με τη φιλοδοξία να γίνουν αφετηρία ενός ανοικτού διαλόγου στην ελληνική κοινωνία, την ευρωπαϊκή και παγκόσμια κοινή γνώμη. Τελικά, να αποτελέσουν αφορμή για την αναθεώρηση οπισθοδρομικών πολιτικών και την δημιουργία κοινού πολιτικού πλούτου.
Τον Δεκέμβριο του 2007, η διοίκηση της ΕΡΤ εγκαινίασε τη διάθεση, μόνο για παρακολούθηση μέσω του διαδικτύου, μέρους του οπτικοακουστικού της αρχείου. Η ενέργεια αυτή αποτελεί ένα σημαντικό πρώτο βήμα που όμως κατά τη γνώμη μας αμαυρώνεται από το γεγονός ότι το αρχείο δεν διατίθεται ελεύθερα στο κοινό, παρόλο που οι Έλληνες και οι Ευρωπαίοι πολίτες έχουν πληρώσει για τη δημιουργία και την ψηφιοποίησή του.
Αν σήμερα αποθηκεύσετε στον υπολογιστή σας, στείλετε σε έναν φίλο σας ή επιτρέψετε στο παιδί σας να κάνει ένα δημιουργικό φωτομοντάζ για μια εργασία στο μάθημα της ιστορίας, στηριγμένο σε αυτό το αρχείο, θα έχετε διαπράξει σωρεία αδικημάτων σχετικά με την προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας. Δεν θα έπρεπε να είστε καθόλου περήφανοι για την ανησυχία και την δημιουργικότητα του παιδιού σας που ανέτρεξε στις πηγές, διότι νομικά έχει εκδηλώσει παραβατική συμπεριφορά. Είστε στην πραγματικότητα υπόλογοι στη δικαιοσύνη για την πλημμελή επιμέλεια που δείχνετε στην ανατροφή των παιδιών σας.
Μήπως αυτός ο παραλογισμός πρέπει να σταματήσει και μάλιστα σύντομα;
Στην εποχή του διαδικτύου και της ασύρματης επικοινωνίας ο θεσμός της διανοητικής ιδιοκτησίας μπαίνει σε δοκιμασία. Όντας διαμορφωμένη ιστορικά ως σύστημα κανόνων για τη ρύθμιση των σχέσεων διανοητικής παραγωγής και των τεχνολογικών υποδομών της βιομηχανικής καπιταλιστικής κοινωνίας, η δρακόντεια και δίχως προσαρμογές εφαρμογή της διανοητικής ιδιοκτησίας στις νέες συνθήκες δεν γεννά μόνο καταπίεση και καταστολή αλλά και φαινόμενα, που μπλοκάρουν την παραγωγική διαδικασία του ίδιου του καπιταλισμού.
Ένα από αυτά είναι η εμφάνιση κερδοσκοπικών εταιρειών, που αγοράζουν ιδιωτικά δικαιώματα (πατέντες, copyright) σε πνευματικά έργα και κατόπιν λειτουργούν ως εισπρακτικοί μηχανισμοί, ζητώντας δικαστικώς τεράστιες αποζημιώσεις και τέλη χρήσης από νομικά πρόσωπα και ιδιώτες, που τυχόν κάνουν χρήση αυτών. Τέτοιες εταιρείες αποκαλούνται υποτιμητικά ως τρολ πατεντών και copyright, γιατί δεν παράγουν στην πραγματικότητα τίποτα, παρά ζουν παρασιτικά σε βάρος της πραγματικής οικονομίας, πατώντας πάνω στις εκτεταμένες ιδιωτικές εξουσίες που τους παρέχουν οι διεθνείς και εθνικές νομοθεσίες. Ομοιάζουν έτσι με το διεθνές χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο του «καζίνο» καπιταλισμού και τα τεράστια καιροσκοπικά hedge funds, που λειτουργούν στη βάση μίας χωρίς όρια κερδοσκοπίας στον λιγότερο δυνατό χρόνο. Ενδεικτική είναι η πρόσφατη περίπτωση της αμερικανικής εταιρείας Righthaven LLC, η οποία, αφού αγόρασε τα δικαιώματα δημοσιογραφικών άρθρων από τοπική εφημερίδα του Λας Βέγκας, κατέθεσε 107 αγωγές κατά μπλόγκερς και διαχειριστών ιστοσελίδων, ζητώντας μεγάλα ποσά αποζημίωσης. Πιο σοβαρή ήταν η περίπτωση της επίσης αμερικανικής εταιρείας SCO Group, η οποία αποπειράθηκε τη δεκαετία του ’90 να καταστρέψει την ανάπτυξη του λειτουργικού συστήματος ελεύθερου λογισμικού Linux, απαιτώντας και με δικαστικούς αγώνες τέλη χρήσης από περισσότερες από 1.500 εταιρείες που το χρησιμοποιούσαν. Τα μεγαλύτερα βέβαια copyright τρολς είναι οι σύνδεσμοι της αμερικανικής βιομηχανίας διασκέδασης των ΗΠΑ RIAA και MPAA, που έχουν ενάγει χιλιάδες απλούς χρήστες του διαδικτύου για παραβάσεις της νομοθεσίας πνευματικής ιδιοκτησίας, απαιτώντας εξοντωτικές αποζημιώσεις μέχρι και εκατοντάδων χιλιάδων δολαρίων.
O Ευρωπαϊκός Οργανισμός Πυρηνικών Ερευνών (CERN) εξέδωσε σήμερα μια άδεια χρήσης ανοιχτού υλισμικού (hardware) για ηλεκτρονικά σχέδια, πιστό στις αρχές του περί «ανοιχτής» επιστήμης.
Η Ανοιχτή Άδεια Χρήσης Υλισμικού (OHL) έκδοσης 1.1 δόθηκε στη δημοσιότητα από το εδρεύον στη Γενεύη Ίδρυμα, αφού η πρώτη της έκδοση καταρτίστηκε το Μάρτιο. Η άδεια αυτή δημιουργήθηκε για το Open Hardware Repository, το οποίο ορίζεται από τους δημιουργούς του ως ο χώρος στο διαδίκτυο όπου οι σχεδιαστές ηλεκτρονικών σχεδίων μπορούν να συνεργάζονται σε σχέδια ανοιχτού υλισμικού, εν πολλοίς στην κατεύθυνση της φιλοσοφίας του κινήματος του λογισμικού ανοικτού κώδικα», σύμφωνα με το CERN. http://cerncourier.com/cws/article/cern/46054.
Η OHL «παρέχει ένα πλαίσιο για ανταλλαγή γνώσεων που θα εναρμονίζει τις αρχές του ανοιχτού σχεδιασμού με ιχνηλασιμότητα με μια σαφή πολιτική για τη διαχείριση της πνευματικής ιδιοκτησίας» σύμφωνα με σχετικό δελτίο τύπου του Ιδρύματος.
Η σχέση στοργής με το κράτος της ΑΕΠΙ, της ανώνυμης κερδοσκοπικής εταιρείας που συλλέγει τους φόρους προς τους καλλιτέχνες, είναι γνωστή. Προσφάτως, σε νόμο για τον κινηματογράφο ψηφίστηκε εμβόλιμο άρθρο τροποποίησης του νόμου περί πνευματικής ιδιοκτησίας, με το οποίο η ΑΕΠΙ και το λόμπυ των λοιπών οργανισμών συλλογικής διαχείρισης δεν χρειάζεται να αποδεικνύουν στα δικαστήρια αν και ποιους καλλιτέχνες εκπροσωπούν αλλά τεκμαίρεται ότι τους εκπροσωπούν όλους. Είναι τόσο κραυγαλέα η αδικία που ακόμη και ο Αλαφούζος κατήγγειλε το θέμα μέσα από τον σταθμό του, τον ΣΚΑΙ. Η ΑΕΠΙ, ο ΟΠΙ, το ΥΠΠΟ και το λόμπυ των κερδοσκόπων πάνω στην πνευματική δημιουργία και τον πολιτισμό είναι σε μεγάλο βαθμό υπεύθυνοι για τις αντικοινωνικές επιπτώσεις των εγχώριων δρακόντιων νόμων περί πνευματικής ιδιοκτήσιας. Η συνεχής από τα κάτω αντίσταση απέναντί τους σε όλα τα επίπεδα είναι καθήκον. Οι καλλιτέχνες πρέπει να αντιληφθούν ότι οι νέες τεχνολογίες τους δίνουν τη δυνατότητα να έρθουν σε επαφή με το κοινό τους χωρίς μεσάζοντες και κερδοσκόπους, εξασφαλίζοντας μία αξιοπρεπή διαβίωση, και να τους παραμερίσουν. Εσχάτως, αυτός ο οργανισμός κράτος εν κράτει επέκτεινε τις επιπτώσεις της δράσης του και στον τομέα της λογοκρισίας.
Το ΕΣΡ ανήκει στην κατηγορία εκείνη των Ανεξάρτητων Αρχών, που άφησε τον εαυτό του να μετατραπεί από «ιερή γελάδα» της υπεράσπισης της δεοντολογίας σε Ιερά Εξέταση για το δημοσιογραφικό λειτούργημα. Δεν αναφέρομαι βέβαια, σε όλα τα μέλη του, αλλά αναφέρομαι σαφώς στην λειτουργία που εξασφαλίζει η πλειοψηφία του.
Υπεράσπιση της δεοντολογίας δεν είναι να μετράς πόσες τρύπες είχε ο γκέι Μπομπ ο Σφουγγαράκης, ούτε να επιτρέπεις τα τηλεσκουπίδια στην τηλεόραση. Το λέω ξεκάθαρα: Το ΕΣΡ έχει γίνει ένας μηχανισμός, τον οποίο πολλοί χρησιμοποιούν για να εμποδίσουν την αποκάλυψη ή για να δημιουργήσουν δεδικασμένο για αγωγές και μηνύσεις σε δικαστήρια. Δεν ξερώ αν το ΕΣΡ το κάνει συνειδητά ή αν γοητευμένο από την απόλυτη εξουσία του, πνιγμένο στη γραφειοκρατία μιας ακόμη Δημόσιας Αρχής το αφήνει να συμβαίνει.
Από την εμφάνιση και διάδοση των νέων τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών μία μάχη βρίσκεται σε εξέλιξη σε παγκόσμιο επίπεδο, η μάχη για την ελεύθερη πρόσβαση στη γνώση, την πληροφορία και τον πολιτισμό. Από τη μία πλευρά οι ισχυροί κάτοχοι αποκλειστικών δικαιωμάτων σε άυλα αγαθά παλεύουν να δημιουργήσουν όρους απόλυτης ιδιοκτησίας πάνω σε αυτά. Από την άλλη οι κοινωνίες παλεύουν για την ευρύτερη δυνατή διάδοση αυτών των αγαθών με τη βοήθεια των νέων τεχνολογιών. Ο Cory Doctorow, συγγραφέας sci – fi, είναι από παλιά κομμάτι των κινημάτων της δεύτερης πλευράς. Εδώ δίνει πληρωμένη απάντηση σε μία καλλιτέχνη της άλλης πλευράς :
Την περασμένη εβδομάδα, η συνάδελφός μου αρθρογράφος στον Guardian Helienne Lindvall δημοσίευσε ένα άρθρο με τίτλο «Το Κόστος του Δωρεάν», με το οποία ισχυρίστηκε με ειρωνικό τρόπο ότι «οι υποστηρικτές του ελευθέρως επιγραμμικά προσβάσιμου περιεχομένου» (συμπεριλαμβανομένου εμού) «χρεώνουν μεγάλες αμοιβές για να μιλήσουν σε δημόσιες εκδηλώσεις».
Η Lindvall ισχυρίζεται ότι μίλησε με κάποιον που πλησίασε ένα γραφείο πρακτορείας το οποίο υποτίθεται ότι κάποτε ήρθε σε επαφή μαζί μου για να με προσκαλέσει για μία διάλεξη και ότι αυτός της ανέφερε ότι ζήτησα $ 10.000 – $ 20.000 (£ 6.300 – £ 12.700) για να μιλήσω σε ένα κολλέγιο και 25.000 δολάρια για να μιλήσω σε μια διάσκεψη. Η Lindvall μιλά επίσης για χρεώσεις που ζητούνται από άλλους ομιλητές, συμπεριλαμβανομένου του συντάκτη του περιοδικού WIRED, Chris Anderson, συγγραφέα του βιβλίου με τίτλο «Free», του συν-ιδρυτή του Pirate Bay, Peter Sunde και του ειδικού μάρκετινγκ Seth Godin. Κατά την άποψη της Lindvall όλοι εμείς είμαστε μέρος μιας κοινής ιδεολογίας που εξορκίζει τους καλλιτέχνες να δώσουν τα πνευματικά τους έργα δωρεάν, αλλά εμείς δεν εφαρμόζουμε αυτά που κηρύττουμε, γιατί χρεώνουμε πολύ για το χρόνο μας.
Είναι ατυχές το γεγονός ότι η Lindvall δεν έκανε τον κόπο να ελέγξει τα πραγματικά περιστατικά που επικαλείται. Δεν έχω εκπροσωπηθεί από το γραφείο πρακτορείας, στο οποίο αναφέρεται, εδώ και αρκετά χρόνια, και εν πάση περιπτώσει, κανείς δεν μου έχει πληρώσει ποτέ 25.000 δολάρια για να εμφανιστώ σε οποιαδήποτε εκδήλωση. Μάλιστα, η συντριπτική πλειοψηφία των διαλέξεων που δίνω είναι ελεύθερες (δείτε εδώ για τις συνομιλίες τους τελευταίους έξι μήνες και τις σχετικές αμοιβές τους – από περίπου 95 συνομιλίες που έχω δώσει τους τελευταίους έξι μήνες, μόνο οι 11 ήταν επί πληρωμή και η πιο ακριβοπληρωμένή αυτών ήταν £ 300). Επιπλέον, δεν χρησιμοποιώ γραφεία πρακτορείας για την πλειονότητα των κρατήσεων μου (ως επί το πλείστον κάνω κρατήσεις για τον εαυτό μου – έκανα μόνο μία κράτηση μέσω γραφείου πρακτορείας κατά τα τελευταία δύο χρόνια). Δεν είμαι σίγουρος ποιος είναι ο ατυχής διοργανωτής συνέδριων, με τον οποίο μίλησε η Lindvall – η ίδια δεν έχει αναφέρει την ταυτότητα της πηγής της – αλλά είμαι έκπληκτος ότι αυτό το άτομο κατάφερε να ξεθάψει το παλιό αυτό γραφείο πρακτορείας, δεδομένου ότι το γραφείο δεν είναι ούτε στα πρώτα 400 αποτελέσματα του Google για το λήμμα «Cory Doctorow».
Η πρόσφατη είδηση ότι η γαλλική κυβέρνηση ξεκίνησε την εφαρμογή του νόμου HADOPI, αποστέλλοντας προειδοποιητικές επιστολές σε άγνωστο μέχρι στιγμής αριθμό χρηστών του διαδικτύου που κατέβαζαν παράνομα ταινίες και μουσική δεν έπεσε σαν κεραυνός εν αιθρία. Όπως συμβαίνει συχνά στον άτυπο πόλεμο του copyright, ταυτόχρονα ήρθε η είδηση ότι ολοκληρώθηκαν στην Ιαπωνία οι μυστικές διαπραγματεύσεις για την εφιαλτική “εμπορική συμφωνία” ACTA επέσυρε την μήνι Ευρωβουλευτών, οι οποίοι καλούσαν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να καταθέσει το συντομότερο τα έγγραφα της συμφωνίας και να διακόψει τις διαπραγματεύσεις.
Οι οργανισμοί συλλογικής διαχείρισης πνευματικών δικαιωμάτων αποτελούν πραγματική μάστιγα για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και κατ’ επέκταση για το «πορτοφόλι της λαϊκής οικογένειας» (sic) εξαιτίας των υψηλότατων χρεώσεων που επιβάλλουν για την αναπαραγωγή μουσικών έργων σε δημόσιους χώρους.
Αυτός ο ισχυρισμός δεν γίνεται λόγω συμφέροντος ή πολιτικής άποψης από τον γράφοντα αλλά ομολογείται από την ίδια την ΑΕΠΙ στα επιχειρήματά της ενώπιον του Δικαστηρίου Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (βλ. απόφαση ΔΕΚ C-425-07) :
» περί τις 4 500 επιχειρήσεις που χρησιμοποιούσαν μουσική και κατέβαλαν κανονικά τα δικαιώματα του δημιουργού διέκοψαν τη μετάδοση μουσικής λόγω των τιμών που επέβαλαν οι τρεις οργανισμοί όσον αφορά τα συγγενικά δικαιώματα (5 % για τα συγγενικά δικαιώματα, ποσοστό που πρέπει να συγκριθεί προς το 2,2 % που ζητούσε η αναιρεσείουσα για τα δικαιώματα του δημιουργού). Επιπλέον, όπως έκρινε και το Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών με την απόφαση 5144/2005, η αναιρεσείουσα εισπράττει το ποσό των 5 522 ευρώ κατ’ έτος για οφειλόμενα δικαιώματα του δημιουργού για τη μετάδοση μουσικής εντός των αεροπλάνων της Ολυμπιακής Αεροπορίας, ενώ οι τρεις οργανισμοί ζητούσαν από την αεροπορική αυτή εταιρία το ποσό των 627 563 ευρώ κατ’ έτος για συγγενικά δικαιώματα επί της ίδιας μουσικής, και
– η συνέπεια της ως άνω συμπεριφοράς έγκειται στον επηρεασμό του ενδοκοινοτικού εμπορίου στον τομέα των δικαιωμάτων του δημιουργού και των συγγενικών δικαιωμάτων, διότι περίπου το 50 % της μουσικής που μεταδίδεται στην Ελλάδα είναι μουσική ξένη. Επιπλέον, οι αλλοδαποί δημιουργοί μουσικών έργων τα οποία μεταδίδονται στην Ελλάδα εκπροσωπούνται στο σύνολό τους στο κράτος μέλος αυτό από την αναιρεσείουσα που εισπράττει στην Ελλάδα τα δικαιώματά τους για λογαριασμό τους. Κατά συνέπεια, οι αλλοδαποί δημιουργοί μουσικών έργων στερήθηκαν σημαντικών εσόδων λόγω των υπερβολικών τιμών που επέβαλαν οι τρεις οργανισμοί.»
Στην Ισπανία μεγάλος αριθμός κουρείων διέκοψε την παροχή μουσικής προς τους πελάτες του ως ένδειξη διαμαρτυρίας για τις υπέρογκες χρεώσεις των αντίστοιχων εκεί οργανισμών συλλογικής διαχείρισης. Αντ’ αυτού οι κουρείς προτρέπουν τους πελάτες τους να έρθουν με τα iPOD τους με κίνδυνο όμως έτσι να κοπούν οι «ψείρες» που αυτοί θα φορούν κατά τη διάρκεια του κουρέματος (sic).
Πέρα από την πλάκα με την κρίση οι εγχώριοι οργανισμοί συλλογικής διαχείρισης πρέπει να πάθουν μία χοντρή πλάκα. Τόσο οργανωμένα και συλλογικά όσο και ο καθένας μόνος του οι μικρομεσαίοι επιχειρηματίες πρέπει να κάνουν μία οργανωμένη παύση πληρωμών σε αυτή την απαράδεκτη ομήγυρη δικηγόρων και εισοδηματιών, που δήθεν δουλεύουν για τους καλλιτέχνες, και τότε θα δούμε πόσο γρήγορα αυτοί θα ρίξουν τις «εύλογες» αποζημιώσεις τους.
Η είδηση για τα κουρεία της Ισπανίας από το Zeropaid.
Ιδιαίτερη εξέλιξη σε σχέση με την καταστολή χρηστών του διαδικτύου, που ανταλλάσσουν αρχεία μέσω δικτύων P2P, αποτελεί πρόσφατη απόφασή του ποινικού εφετείου της Μαδρίτης.
Στην απόφαση αυτή το Εφετείο έκρινε ότι οι ιδιοκτήτες και οι διαχειριστές του ιστοχώρου http://www.cvcdgo.com, ο οποίος λειτουργούσε ως βάση δεδομένων και ως μηχανή αναζήτησης για υπερσυνδέσμους προς αρχεία τύπου «torrent», δε φέρουν ποινικές ευθύνες από την παραπάνω δραστηριότητα, καθώς δεν προβαίνουν σε παραβίαση του Ισπανικού δικαίου πνευματικής ιδιοκτησίας. Συγκεκριμένα, το Ισπανικό δικαστήριο έκρινε ότι οι εν λόγω ιδιοκτήτες και διαχειριστές λειτουργούσαν ως «μεσάζοντες» ως προς την παροχή υπηρεσιών για την κοινωνία της πληροφορίας και ως εκ τούτου δε θα μπορούσαν να ευθύνονται ως προς τη χρήση των υπηρεσιών αυτών καθώς και ως προς το υπό ανταλλαγή περιεχόμενο μέσω αυτών, εφαρμόζοντας έτσι τις αντίστοιχες διατάξεις της Κοινοτικής Οδηγίας 2000/31/ΕΚ.
Μολονότι οι θέσεις της Ένωσης Μουσικοσυνθετών και Στιχουργών Ελλάδος (ΕΜΣΕ) σχετικά με την πνευματική ιδιοκτησία είναι σε τελείως λάθος κατεύθυνση και χρήζουν επανεξέτασης και συζήτησης από όλο τον κόσμο των καλλιτεχνών σε όσμωση και διάδραση με την κοινωνία, φαίνεται πως κάτι ίσως αλλάζει στο ιστορικό αυτό σωματείο γύρω από αυτό το θέμα. Σε στιγμές οικονομικής κρίσης, που σίγουρα επιτείνει τις αδικίες του θεσμού της πνευματικής ιδιοκτησίας πάνω στον καλλιτεχνικό κόσμο, ο πρόεδρος της ΕΜΣΕ ανακοινώνει ηλεκτρονική «βιβλιοθήκη μουσικής», όπου μέλη του σωματείου θα μπορούν να δημιουργούν προσωπικές σελίδες, φέρνοντας δείγματα της δουλειάς τους σε απευθείας και χωρίς μεσάζοντες επαφή με το κοινό καθώς και με την δυνατότητα αγοράς μουσικών έργων σε πολύ οικονομικές τιμές. Αυτό κατά τη γνώμη μου είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση, ένα βήμα που, αν είναι έτσι όπως περιγράφεται, αρχίζει να παραμερίζει την αναχρονιστική βιομηχανία της διασκέδασης από το προσκήνιο και να εγκαθιδρύει απευθείας σύνδεση των καλλιτεχνών με το κοινό τους, ένα βήμα που αξίζει να στηρίξουμε. Περιμένουμε η πλατφόρμα αυτή της ΕΜΣΕ να μην παραμείνει απλή ανακοίνωση αλλά να υλοποιηθεί στην πράξη. Ακολουθεί η ανακοίνωση του Γιάννη Γλέζου, προέδρου της ΕΜΣΕ στο δρόμο :
Ο Γιάννης Γλέζος απαντά στον Αντώνη Μπρούμα
Στο προηγούμενο φύλλο του Δρόμου και με αφορμή τη συζήτηση που ξεκίνησε μετά το κλείσιμο του gamato.info για τα πνευματικά δικαιώματα, δημοσιεύτηκαν οι απόψεις του Γιάννη Γλέζου και του Αντώνη Μπρούμα (μπορείτε να τις διαβάσετε στο http://www.edromos.gr).
Ο Γιάννης Γλέζος, επανέρχεται με νέο άρθρο – απάντηση στον Αντώνη Μπρούμα, το οποίο έχει ως εξής:
Στην Αθήνα θα βρεθεί μετά από πρόσκληση του Δικτύου για την Ψηφιακή Απελευθέρωση και της οργανωτικής επιτροπής του Διεθνούς Αντιεξουσιαστικού Φεστιβάλ της Εφημερίδας Βαβυλωνία (BFEST 2010) ο Richard M. Stallman, ο γνωστότερος υπέρμαχος του κινήματος του ελεύθερου λογισμικού, για να δώσει ομιλία με θέμα “Η Πνευματική Ιδιοκτησία κατά της Κοινότητας”. Η ομιλία θα δοθεί στις 28 Μαΐου 2010 (ώρα 18:00 – 21:00) στον φιλόξενο χώρο της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών στα πλαίσια των εκδηλώσεων του BFEST.
Ο Richard M. Stallman (RMS) είναι αμερικανός προγραμματιστής και ακτιβιστής, διάσημος για τη δράση του σχετικά τις ψηφιακές ελευθερίες. Ήταν αυτός που τον Σεπτέμβρη του 1983 ξεκίνησε το εγχείρημα του λειτουργικού συστήματος GNU, επινοώντας την έννοια του copyleft, και που τον Οκτώβρη του 1985 ίδρυσε το Ίδρυμα Ελεύθερου Λογισμικού (Free Software Foundation), δίνοντας το έναυσμα για τη γέννηση του παγκόσμιου κινήματος του ελεύθερου λογισμικού. Από τα μέσα της δεκαετίας του ‘90 ως σήμερα ο RMS συνεχίζει ακούραστα τη δημόσια δράση του για την υποστήριξη του κινήματος και για την υπεράσπιση των ψηφιακών ελευθεριών.
Το κίνημα του ελεύθερου λογισμικού αριθμεί σήμερα δεκάδες εκατομμύρια προγραμματιστές και χρήστες σε όλο τον κόσμο, οι οποίοι συνδράμουν συλλογικά στην ανάπτυξή του. Τα ελεύθερα προγράμματα γνωρίζουν πλέον ευρεία χρήση σε κάθε τομέα της ανθρώπινης δραστηριότητας, τείνοντας να εκτοπίζουν λόγω της ανώτερης φιλοσοφίας και ποιότητάς τους τα αντίστοιχα “κλειστά” και ιδιωτικής ιδιοκτησίας προγράμματα. Η πιο σημαντική όμως συμβολή του κινήματος αυτού είναι η επιτυχημένη εφαρμογή στην πράξη ενός εναλλακτικού μοντέλου παραγωγής γνώσης, βασισμένου στις αξίες της ελεύθερης συνεργασίας και της αλληλεγγύης, το οποίο υπηρετεί με πιο αποτελεσματικό τρόπο το κοινωνικό συμφέρον από τα αντίστοιχα μοντέλα, που σήμερα κυριαρχούν.
Υπάρχουν δημιουργοί και δημιουργοί. Κάποιοι ομνύουν στο σύστημα της πνευματικής ιδιοκτησίας, ως έχει. Κάποιοι άλλοι όμως δίνουν ελεύθερα διαθέσιμες τις δημιουργίες τους. Ο μαρξιστής σκηνοθέτης Κεν Λόουτς δεν έκανε ποτέ τέχνη, για να γίνει πλούσιος, αλλά για να αλλάζει συνειδήσεις. Δε θα μπορούσε παρά να ανήκει στη δεύτερη μεριά.
Ο Βρετανός σκηνοθέτης, Κεν Λόουτς, «προσφέρει» δωρεάν στην ιστοσελίδα Youtube.com επτά από τις σημαντικότερες ταινίες του.
Ο βραβευμένος σκηνοθέτης με το Χρυσό Φοίνικα στο Φεστιβάλ των Καννών το 2006 για την ταινία «Ο άνεμος που κουνά το κριθάρι», «ανέβασε» στη συγκεκριμένη ιστοσελίδα επτά από τις πιο σημαντικές ταινίες του, προκειμένου να μπορέσει δωρεάν ο επισκέπτης να τις απολαύσει, σύμφωνα με τη γαλλική εφημερίδα Le Monde. Επίσης, είναι διαθέσιμο ένα ντοκιμαντέρ διάρκειας 45 λεπτών που αναφέρεται στη ζωή του σκηνοθέτη.
Με αφορμή την πρόσφατη υπόθεση καταστολής του «gamato.info», της μεγαλύτερης Ελληνικής μηχανής αναζήτησης αρχείων p2p, ένα διεθνούς ακτινοβολίας ζήτημα έτυχε προσοχής και στη χώρα μας. Το ζήτημα αυτό αφορά την αυξανόμενη ασυμβατότητα των υπαρχόντων κανόνων πνευματικής και βιομηχανικής ιδιοκτησίας σε σχέση με τις κοινωνικές ανάγκες, όπως αυτές εκφράζονται στις προοπτικές που θέτει το αναδυόμενο φαινόμενο της κοινωνίας της πληροφορίας.
Το νομοσχέδιο αυτό έχει ήδη ψηφισθεί από την ανέκαθεν πιο συντηρητική Βουλή των Λόρδων και βρίσκεται σε διαπραγμάτευση στο Αγγλικό Κοινοβούλιο. Η ανάλυσή των διατάξεών του από τη – γενικά συντηρητική – ΜΚΟ Open Rights Group μας ανοίγει τα μάτια για το τι διαδίκτυο επιθυμούν να έχουμε.
Νομοσχέδιο για την Ψηφιακή Οικονομία : Παρέμβαση προς τη Βουλή των Λόρδων με αφορμή τη δεύτερή του ανάγνωση
Περίληψη
Το νομοσχέδιο χρειάζεται σημαντικές αλλαγές. Υπάρχουν:
1. Προβλήματα με τη διαδικασία απονομής δικαιοσύνης και αδιάκριτες κυρώσεις που στοχεύουν τους χρήστες του Διαδικτύου, που κατηγορούνται για παραβίαση πνευματικών δικαιωμάτων.
2. Εξαιρετικά ευρεία εξουσία του αρμοδίου Υπουργού να τροποποιεί το νόμο περί πνευματικής ιδιοκτησίας, και
3. Μη αναγκαίο των θεσπιζόμενων εξουσιών για την κρατικοποίηση της Nominet.
Οι περισσότεροι από εμάς θα συμφωνήσουμε στη γενική θέση ότι η γνώση και η τέχνη αποτελούν δημόσια αγαθά υψίστης σημασίας για τις κοινωνίες. Δεν είναι μόνο τα χαρακτηριστικά της μη-αποκλειστικότητας και της μη-ανταγωνιστικότητας που κατατάσσουν τη γνώση και την τέχνη στην κατηγορία των δημόσιων αγαθών αλλά και η κεντρική τους σημασία για το παρόν και το μέλλον της ανθρωπότητας.
Μολονότι στην θέση αυτή ομνύει και η συντριπτική πλειοψηφία των «ειδικών» περί του θέματος, ακόμη και αυτών που χαράσσουν τις σύγχρονες πολιτικές, σήμερα η διεθνής κοινότητα διαχειρίζεται τη γνώση και την τέχνη όχι ως δημόσια αλλά ως εν δυνάμει ιδιωτικά και υπό εμπορευματοποίηση αγαθά. Έτσι, η διακυβέρνηση της γνώσης στην ψηφιακή εποχή, όπου η πρόσβαση οποιουδήποτε σε οποιοδήποτε ψίγμα αυτής είναι πλέον τέχνικα δυνατή, βαίνει στην ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση, την με κάθε τρόπο καταστολή μίας τέτοιας δυνατότητας.
Από τον Μάιο του 2008 διέρρευσε στην ιστοσελίδα wikileaks το σχέδιο μίας διεθνούς πολυμερούς σύμβασης υπό διαπραγμάτευση και με τον τίτλο «Anti Counterfeiting Trade Agreement» (ACTA). Οι αρχικές μυστικές διαπραγματεύσεις για τη σύμβαση αυτή ξεκίνησαν το 2006 ανάμεσα στις ΗΠΑ, την ΕΕ, την Ελβετία και την Ιαπωνία. Ακόμη και σήμερα οι διαπραγματεύσεις, στις οποίες παίρνουν μέρος πλέον περισσότερα κράτη, γίνονται εν κρυπτώ.
Πρώτη στάση η Αγγλία. Αφού οι εκεί κρατικοί αξιωματούχοι τα βρήκαν με τη βιομηχανία της διασκέδασης, δημοσίευσαν πρώτα ένα white paper με τα πορίσματά τους και μετά ένα νομοσχέδιο με μία πιο αυστηρή πρόταση από το Γαλλικό μοντέλο καταστολής της διαδικτυακής πρόσβασης και τώρα καταθέτουν και νόμο. Η διαφορά του νόμου αυτού από τον Γαλλικό Hadopi είναι ότι προβλέπει δύο αντί για τρία στάδια στη διαδικασία της καταστολής των διαδικτυακών δραστηριοτήτων, ενώ δεν προϋποθέτει μεσολάβηση δικαστικής κρίσης για την τελική διακοπή της πρόσβασης των χρηστών. Η καινοτομία αυτή είναι δυνατή υπό το Αγγλικό δίκαιο, το οποίο δεν είχε ποτέ συνταγματικώς κατοχυρωμένα αστικά δικαιώματα και ελευθερίες.
Σύντομα και δεδομένου ότι χάθηκε η μάχη στην ΕΕ, νόμοι όπως αυτοί της Αγγλίας και της Γαλλίας θα γενικευτούν στην Ευρώπη και θα περάσουν τον Ατλαντικό. Αναμένουμε τις εξελίξεις στην Ελλάδα, οι οποίες ίσως αργήσουν λίγο παραπάνω λόγω της εγχώριας συνταγματικής κατοχύρωσης του δικαιώματος πρόσβασης στην κοινωνία της πληροφορίας.
Όπως ήταν αναμενόμενο, στις 21 Οκτωβρίου 2009 το νέο υπερσυντηρητικό μετά τις Ευρωεκλογές του Ιουνίου Ευρωκοινοβούλιο απέρριψε την τροπολογία 138 του επερχόμενου πακέτου μέτρων της ΕΕ για τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες.
Η Πνευματική Ιδιοκτησία υποτίθεται πως είναι ένας θεσμός για την ανάπτυξη της δημιουργικότητας. Με την παροχή οικονομικών κινήτρων η ΠΙ εμφανίζεται ότι ενθαρρύνει τους δημιουργούς στην παραγωγή πνευματικών έργων. Απώτερος στόχος είναι η όσο το δυνατόν μεγαλύτερη διαθεσιμότητα πνευματικών έργων στην κοινωνία. Γι’ αυτό τον λόγο τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας υποτίθεται ότι είναι δομημένα, ώστε να επιτρέπουν στο κοινωνικό σύνολο την πρόσβαση υπό ορισμένες συνθήκες και ώστε να διαρκούν περιορισμένο χρόνο, μετά τη λήξη του οποίου το προστατευόμενο πνευματικό έργο καθίσταται κοινόχρηστό. Όλα αυτά υποτίθενται.
Πριν κάποιες ημέρες ένας χρήστης του διαδικτύου ονόματι Derick Coetzee πόσταρε στη Wikipedia ορισμένα διάσημα έργα ζωγραφικής, που είναι πλέον κοινόχρηστα γιατί τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας των δημιουργών τους έχουν παρέλθει. Ο Coetzee πόσταρε, όπως ήταν φυσικό, τα έργα αυτά στην ειδική κατηγορία εικόνων της Wikipedia, που έχουν ένδειξη κοινόχρηστου και είναι ελεύθερες προς χρήση. Αυτή όμως η ενέργεια προκάλεσε την άμεση κινητοποίηση της Εθνικής Πινακοθήκης του Λονδίνου, όπου εκτίθενται τα έργα αυτά. Οι δικηγόροι της Πνιακοθήκης έστειλαν προειδοποιητική επιστολή προς τον κ. Coetzee και ζήτησαν την αφαίρεση των συγκεκριμένων φωτογραφιών.
Πως γίνεται να απαγορεύεις σε κάποιον τη διάδοση πνευματικών έργων, τα οποία ακόμη και με τους κανόνες της αστικής δικαιοσύνης έχουν καταστεί κοινόχρηστα?
(ωραίο σατυρικό τραγουδάκι, προσέξτε το στίχο για τον βλάκα τον L. Ulrich)
Οι τέσσερις άνθρωποι, που σύρθηκαν στα δικαστήρια της Στοκχόλμης για παραβίαση πνευματικής ιδιοκτησίας ως διαχειριστές του PirateBay, τιμωρήθηκαν με ένα χρόνο φυλάκιση και κάπου 3,5 εκατ. Ευρώ σε πρόστιμα. Οι κοινωνίες σίγουρα πάντως τους αποθεώνουν. Όταν η απόσταση μεταξύ νόμων και πραγματικότητας γίνεται τόσο χαώδης, τότε η δράση κράτους και κεφαλαίου βιώνεται από όλους ως αυτό που ανέκαθεν είναι, ως καταπίεση και καταστολή. Κάπου εδώ λοιπόν τα πράγματα πολιτικοποιούνται.
Αμέσως μετά την απόφαση γίνεται μαζική για τα δεδομένα της Σουηδίας διαδήλωση στη Στοκχόλμη.
Ταυτόχρονα, πλήρως αποκεντρωμένες πλατφόρμες p2p (πχ. tribler) ξεπηδούν, οι οποίες δεν αφήνουν πολλά περιθώρια στην κρατική καταστολή, ενώ από το PirateBay ξεκινούν ένα project κρυπτογράφησης για πιο ασφαλή ανταλλαγή περιεχομένου (iPredator).
Σήμερα Πέμπτη, το Γαλλικό Κοινοβούλιο καταψήφισε το Νόμο Σαρκοζύ για την πάταξη της πειρατείας. To νομοσχέδιο προέβλεπε μεταξύ άλλων ότι οι Γάλλοι χρήστες του διαδικτύου θα ελέγχονταν από τους ISPs τους για τυχόν παράνομη ανταλλαγή περιεχομένου και σε περίπτωση που βρίσκονταν υπόλογοι μέχρι και τρεις φορές, θα διακοπτόταν η διαδικτυακή τους σύνδεσή για διάστημα μέχρι ένα έτος. Αντίστοιχες λογικές στα χνάρια του Γάλλου προέδρου προσπαθεί μανιωδώς με κάθε τρόπο να φέρει στην Ελλάδα και ο ΟΠΙ.
Η ελευθερία στη γνώση κατακτιέται στην πράξη και με θετικές κινήσεις. Ο κολοσσός Microsoft κατεβάζει ρολά στην Encarta (αλήθεια τη θυμάστε;), την εγκυκλοπαίδεια προς πώληση, καθώς πλέον δεν πουλάει. Ο λόγος βέβαια ότι δεν πουλάει δεν είναι κάποια σύγκρουση γαλαξιών στη νότια άκρη του γαλαξία μας αλλά το γεγονός ότι η εγκυκλοπαίδεια, που φτιάξαμε όλοι εμείς και είναι ελεύθερα προσβάσιμη, ενώ τη διαχειρίζονται οι ίδιοι οι χρήστες της με όσο το δυνατόν πιο οριζόντιες και αμερόληπτες διαδικασίες, δηλαδή η WIKIPEDIA, είναι απείρως καλύτερη, ποιοτικότερη, πιο επικαιροποιημένη και άρα προτιμητέα από όλο το ιντερνετικό «πλήθος».
Η επίκροτη δίκη του «Pirate Bay», του μεγαλύτερου ιστότοπου καταγραφής αρχείων p2p, που έλαβε χώρα στα δικαστήρια της Στοκχόλμης στη Σουηδία, κράτησε από τις 16 Φλεβάρη ως τις 3 Μάρτη. Η απόφαση του δικαστηρίου για την υπόθεση αναμένεται για τις 17 Απριλίου. Στο εδώλιο του κατηγορουμένου κάθισαν οι Peter Sunde, Gottfrid Svartholm Warg, Fredrik Neij and Carl Lundström, αντιμετωπίζοντας μέχρι 2 έτη φυλάκισης και μέχρι $180,000 σε πρόστιμα για ποινικά αδικήματα σε σχέση με την υποβοήθηση παραβίασης των νόμων περί πνευματικής ιδιοκτησίας. Μέχρι και τη δίκη το site υπολογίζεται ότι έχει 22.000.000 χρήστες,
Εδώ και έναν χρόνο υπάρχει σε εξέλιξη νομοπαρασκευαστική διαδικασία εντός της ΕΕ για την ψήφιση του νέου νομικού πλαισίου σχετικά με τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες. Η διαδικασία αυτή έχει έντονο παρασκήνιο και περιλαμβάνει εξόφθαλμες παρεμβάσεις φορέων της οικονομίας. Η έσχατη τέτοια δολοπλοκία έχει να κάνει με την πιθανή εισαγωγή νομικής διάταξης, που θα αφήνει περιθώριο σε πρακτικές εταιρειών τηλεπικοινωνιών να προβαίνουν σε αποκλεισμό διαδικτυακού περιεχομένου (πχ ιστοσελίδες) ή διαδικτυακών υπηρεσιών (πχ p2p υπηρεσίες) κατά το δοκούν. Οι εταιρείες θα δεσμεύουν τους συνδρομητές τους σε μία τέτοια πιθανότητα (ή καλύτερα βεβαιότητα) με τις γνωστές προδιατυπωμένες συμβάσεις τους.
Η ΑΕΠΙ αποτελεί το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα του πως λειτουργεί το σημερινό άκρως αντικοινωνικό σύστημα πνευματικής ιδιοκτησίας. Δε θα αναφερθώ στα πολυτελή αυτοκίνητα που παρκάρουν στα γραφεία της την ώρα που η συντριπτική πλειοψηφία των καλλιτεχνών πεινάει, όπως δε θα αναφερθώ και στις δικαστικές της διαμάχες με τους συνδικαλιστικούς φορείς των καλλιτεχνών για βαριά ποινικά αδικήματα. Ούτε στην ομοιότητα, τόσο στις πρακτικές όσο και στην προπαγάνδα, που έχουν πλέον μαζί της όλοι οι οργανισμοί συλλογικής διαχείρισης και ο κρατικός ΟΠΙ, ούτε τελικά στον κοινωνικό ρόλο που παίζει όλος αυτός ο συρφετός δικηγόρων, καθηγητάδων, άεργων εκατομμυριούχων κτλ και στην κοινωνική ζημία που κάνει στο όνομα της προστασίας κάποιου αφηρημένου «δημιουργού». Θα διηγηθώ μόνο μία ιστορία :
Φίλος μου από τα παιδικά χρόνια σουβλατζής στο επάγγελμα παίζει αμέριμνος το μπουζούκι του στο μαγαζί. Είναι δεξιοτέχνης στο μπουζούκι αλλά, όπως λέει, δεν το «πουλάει», δηλαδή δεν παίζει ποτέ για τα λεφτά, γιατί είναι η ζωή του και στις δύσκολες στιγμές είναι το μόνο του αποκούμπι (αν και θα μπορούσε να κλείσει το σουβλατζίδικο και να ζει πολύ άνετα).
Υπάλληλος της ΑΕΠΙ, από τα γνωστά αυτά άτομα, που δικαιολογούν το μισθό τους γυρνώντας για χαράτσι στα διάφορα μαγαζιά, μπαίνει μέσα στο σουβλατζίδικο με ύφος, στρογγυλοκάθεται, βγάζει ένα μπλοκάκι, λέει στο φίλο μου «ΠΑΙΖΕΙΣ ΜΟΥΣΙΚΗ, ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΛΗΡΩΣΕΙΣ» και αρχίζει να γράφει την απόδειξη.
Τα μάτια του φίλου μου γυρνάνε ανάποδα, το μπουζούκι μετατρέπεται σε ρόπαλο αλλά μετά το ξανασκέφτεται και διώχνει τον τύπο απλώς με κλωτσιές.
ΗΘΙΚΟ ΔΙΔΑΓΜΑ : Τα πάντα στον καπιταλισμό πρέπει τελικά να πληρώνονται, για να τα κονομάει κάποιος. Τίποτα δεν πρέπει να απομείνει τζάμπα, δηλαδή χωρίς να αποδίδει (σε κάποιους) κέρδος. Οι δικηγόροι, καθηγητάδες πανεπιστημίου και συναφείς του θεωρητικού λόγου, που δικαιολογεί τέτοια συστήματα, δεν έχουν καμία διαφορά από τον αστυνομικό ή τον υπάλληλο της παραπάνω περίπτωσης, αντίθετα είναι οι ηθικοί αυτουργοί της κοινωνικής ζημιάς, που γίνεται.
ΥΓ. Να διευκρινιστεί ότι το πέρα για πέρα αληθινό αυτό παράδειγμα είναι ακραίο και σίγουρα δεν επιβάλλεται με τη σημερινή νομοθεσία (πολύ πιθανό στο μέλλον να επιβάλλεται, αν βρεθούν επαρκείς τρόποι επιβολής), δίνεται όμως για να φανεί γλαφυρά τι κάνει η πνευματική ιδιοκτησία στην πράξη.
Οι άδειες τύπου copyleft ως γνωστόν αντιστρέφουν το μοντέλο «all rights reserved» της ισχύουσας πνευματικής ιδιοκτησίας με βάση τη φιλοσοφία «some rights reserved», αφήνοντας έτσι στη διακριτική ευχέρεια των πνευματικών δημιουργών ποια δικαιώματα του έργου τους αυτοί θα κρατήσουν για τον εαυτό τους και ποια θα αποδώσουν στις κοινωνίες. Οι άδειες αυτές παίζουν αυτή τη στιγμή σημαντικό ρόλο στη διάσωση της ελεύθερης ροής της πληροφορίας στον ψηφιακό κόσμο. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι μία έκδοσή τους, οι Creative Commons άδειες, που πρόσφατα μεταφέρθηκαν και στην Ελληνική έννομη τάξη, έχουν χρησιμοποιηθεί σε περισσότερα από 130 εκατομμύρια πνευματικά έργα, με τον αριθμό αυτών να αυξάνεται αλματωδώς.
Χτες, στις 13/8/08, είχαμε μία σημαντική εξέλιξη στη νομική πτυχη του θέματος. To US Court of Appeals for the Federal Circuit, δικαστήριο δευτέρου βαθμού σε ομοσπονδιακό επίπεδο με πολύ μεγάλη αίγλη και επίδραση στο πολύπλοκο δικαστικό σύστημα των ΗΠΑ, έκρινε με απόφασή του σε αυστηρό τόνο ότι η Artistic Licence, άδεια τύπου copyleft, έχει ουσιαστικά πλήρη νομική ισχύ, κάτι που εξισώνει από άποψης ισχύος και προστασίας τις άδειες copyleft με το copyright.
Μετά τη Γαλλία τώρα και στο Ηνωμένο Βασίλειο 6 μεγάλοι ISPs υπογράφουν μνημόνιο συνεργασίας με τη μουσική βιομηχανία για την καταπολέμηση της «πειρατείας».
Ο αντίλογος σε τέτοια σαθρά επιχειρήματα είναι και στοιχειοθετημένος και πονάει. Δείτε πχ εδώ. Δεν είναι όμως ούτε η πρώτη ούτε και η τελευταία φορά που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή γίνεται απλός εκτελεστής της βούλησης του κεφαλαίου σε βάρος των κοινωνιών. Ας περιμένουμε να δούμε τι θα αποφασίσει ο έτερος «δημοκρατικός» θεσμός, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Εμένα μου ήρθε αυτό το mail. Όποιος θέλει το στηρίζει :
ΟΠΙ = Οργανισμός Πνευματικής Ιδιοκτησίας. Το think tank της κρατικής μηχανής για θέματα πνευματικών δικαιώματων. Ένας γραφειοκρατικός σχηματισμός του κράτους, στον οποίο έχουν επενδυθεί πολύ γερά κονδύλια, με αποκλειστικό σκοπό την προαγωγή των συμφερόντων των εγχώριων και πολυεθνικών εταιρειών κατοχής τέτοιων δικαιωμάτων καθώς και των οργανισμών συλλογικής διαχείρισης αυτών.
Πάγια θέση του ΟΠΙ για το διαδίκτυο και την Κοινωνία της Πληροφορίας? Δε θα μπορούσε να είναι άλλη από την αέναη διεύρυνση των πνευματικών δικαιωμάτων και της καταστολής στο όνομα αυτών. Αυτό που γίνεται στο διαδίκτυο, η ελεύθερη δηλαδή ανταλλαγή γνώσης, πληροφορίας και κουλτούρας, και το αναδεικνύει ως το πιο εξελιγμένο επικοινωνιακό μέσο στην ιστορία της ανθρωπότητας πρέπει να σταματήσει. Θα πληρώνεται το κάθε τι, αφού κάθε σκέψη αποτελεί ιδιοκτησία και κάθε διάχυσή της κλοπή. Και όλα αυτά με περίσσια υποκρισία δήθεν για την προάσπιση των καλλιτεχνών. Όχι των πολυεθνικών που έχουν τους πνευματικούς δημιουργούς χειρότερα και από μισθωτούς. Λες και εμείς ζούμε σε άλλο κόσμο.
Η εισήγησή μου στην εκδήλωση της ομάδας SID με τίτλο Πνευματική Ιδιοκτησία & «Πειρατεία».
Α. Ιστορική Εξέλιξη
Κατά τη Ρωμαϊκή εποχή η αντιγραφή βιβλίων με το χέρι γινόταν από μορφωμένους σκλάβους, η συντήρηση των οποίων ήταν ιδιαίτερα ακριβή. Πνευματική ιδιοκτησία δεν εμφανίστηκε.
Κατά το μεσαίωνα οι μαικήνες επιχειρούσαν τον έλεγχο της αντιγραφής και προβολής των πνευματικών έργων. Παρ’ όλα αυτά η δημιουργικότητα, που θεωρούνταν θεϊκής προέλευσης, παραχωρούνταν αυτονόητα από το δημιουργό στην κοινωνία.
Με την εμφάνιση της τυπογραφίας τα πράγματα αλλάζουν. Η αντιγραφή έργων, που γίνεται πλέον δυνατή σε περισσότερα κομμάτια της κοινωνίας, γεννά την ανάγκη για την δημιουργία αποκλειστικών δικαιωμάτων επί των πνευματικών έργων στους εκδότες βιβλίων. Στην Αγγλία η Βασίλισσα με το Statute of Anne του 1705, προκειμένου να πάψει την ελεύθερη αντιγραφή και εκτύπωση βιβλίων, που εκδίδουν οι Άγγλοι εκδότες, από τους εκδότες της Σκωτίας, παραχωρεί σε αυτούς αποκλειστικά δικαιώματα (που είχαν και την έννοια λογοκρισίας – δημοσιευόταν ό,τι ήθελε το στέμμα). Η προστασία των πνευματικών έργων διαρκούσε 28 έτη.
Το 1886 υπογράφεται η Διεθνής Συνθήκη της Βέρνης. Η πνευματική ιδιοκτησία διεθνοποιείται.